Toen ik op de basisschool begon kon je zes weken lang een sport uitproberen. Ik deed echt van alles: tennissen, zwemmen, voetballen, tafeltennis, dansen, maar kon niet kiezen. Toen vond ik een jeugdcircus waar je alles mocht doen: trapeze, jongleren, acrobatiek, en er hoorde muziek en theater bij. Toen dacht ik: dit is alles wat ik leuk vind en ik hoef niet te kiezen.
Vanaf mijn achtste zat ik bij jeugdcircus POEHAA in Arnhem, daar heb ik eigenlijk mijn hele jeugd doorgebracht, het was een soort familie met vrienden. POEHAA was bekend in Arnhem, bij alle evenementen waren we van de partij zoals bij de sinterklaas optocht, bevrijdingsfestival.
Tijdens mijn opleiding aan de circusschool was geld verdienen een zorg voor later. Ik had geen ideaal, zoals werken bij Cirque du Soleil. Ik wist gewoon dat ik iets met mijn lichaam wou doen, daar haalde ik energie vandaan, dat was mijn ‘drive’. Ook dans vond ik leuk. Stiekem wou ik altijd ook breakdancer worden, maar ik volgde destijds gewoon m'n hart, niet het voorbeeld van een speciale circusgroep.
Er staat op je website dat je bezig bent met acro-dance en object manipulation. Wat houdt dat in?
Acro-dance is een mix tussen dans en acrobatiekbewegingen zoals we die kennen vanuit het turnen; het één gaat vloeiend over in het ander en gaat weg van de statigheid van het turnen. In het begin van mijn opleiding deed ik net als vroeger, weer alles: een beetje trampoline, een beetje dansen, een beetje acrobatiek. Op een gegeven moment moest ik kiezen. Dat vond ik lastig. Acro-dance was een constante, maar ik voelde me daarin zo alleen. Ik jongleerde altijd wel, maar niet in m'n eentje, altijd met andere mensen, dat trok me aan. Toen besloot ik die twee samen te voegen, wat iets nieuws bleek te zijn. Ik voelde me opeens heel creatief.
In het begin jongleerde ik steeds met kegels. Nu vind ik zo’n kegel maar een gek plastic object dat alleen gemaakt is om te jongleren. Daarom zoek ik andere dingen waar mensen zich in kunnen herkennen. Dat vind ik veel interessanter; voor mijn laatste show ben ik de fiets weer opnieuw gaan uitvinden. Daarbij heb ik al mijn tools bij het jongleren gewoon toegepast op de fiets en al haar onderdelen. Mijn thema werd: hoe kan ik de fiets manipuleren, zoals ik eigenlijk normaal met kegels doe? Het mechanische van een fiets, dat hij kan draaien, dat kwam wel heel goed samen met jongleren.
Wil je met jouw performance speciale thema’s aankaarten?
Ik doe veel verschillende dingen. Bij sommige gezelschappen is de gelaagdheid van het thema dieper dan bij andere. Zelf vind ik het heel interessant om te kijken hoe je met zo weinig mogelijk zoveel mogelijk kan doen, zoals ik nu doe met een fiets. Of met veters strikken. Ik ben op zoek naar alledaagse dingen die ik ongewoon kan maken.
Hoe belangrijk is voor jou de interactie met niet-professionals en met het publiek?
De meeste energie haal ik daar uit. Ik vind in theater spelen ook minder leuk worden, omdat ik weet hoe anders de sfeer op straat is. Je bent buiten veel meer verbonden met het publiek, meer gelijkwaardig aan de kijkers. Ik vind het heel belangrijk dat mensen zich ook welkom voelen om achteraf met mij te kunnen praten.
Ik werk graag met allerlei soorten mensen, vooral mensen die bijvoorbeeld de kans niet krijgen om te doen wat ik doe omdat ze bijvoorbeeld een beperking hebben. Ze hebben zoveel creativiteit in zich, waarom mogen zij dat niet laten zien op het podium? Het heeft mij heel erg geholpen in mijn artistieke groei om met hen samen te werken.
Jongleren heeft me sowieso veel gebracht. Alleen al het reizen over de wereld. Ik heb zoveel verschillende mensen mogen ontmoeten en daardoor zijn mijn ogen wel geopend. Ik ben in Japan geweest, in de VS, Zuid-Amerika, Canada, in Israël. En haast overal in Europa; dat vind ik ook mooi aan het circusleven. De kern van circus is voor mij de verbinding met mensen. Circus is een kunstvorm waar je cultureel overstijgend elkaar kunt vinden, misschien omdat er geen taal bij komt kijken.
Voel jij je als circusartiest maatschappelijk geëngageerd?
Ik ben in mijn eigen voorstellingen wel bezig met duurzaamheid, met recyclen. Zie mijn tour met de fiets. Maar mijn voornaamste doel is mensen te laten lachen. Dat ze na de voorstelling blij weggaan. Dat de kijker even uit het normale leven kan stappen en mijn wereld kan betreden.
Maar ik hoop ook dat ze hebben gezien dat ik op de fiets kom, een oude fiets die ik al tien jaar heb, die eigenlijk al 40 jaar oud is, die omgetoverd is tot iets nieuws. Zonder expliciet een klimaatboodschap mee te geven hoop ik dat de mensen oppikken dat je ook iets kunt hergebruiken.
Wat ga je met de Jonge Makersprijs doen?
Die prijs heb ik al gebruikt om de documentaire over mijn fietstour te maken. De YAA-vrienden gaan straks de premiere zien. Daarnaast ga ik nog iets kleins doen, maar dat is een verrassing.
Website:
https://www.lizavanbrakel.com/
