Ik kom uit Suriname, uit een eenoudergezin, wat heel vormend voor mij is geweest. Negentien jaar lang was het alleen mijn moeder. Nu heb ik een jonger broertje van bijna zeven. Als kind voelde ik me heel comfortabel, ik kon uren op mezelf zijn, in mijn hoofd dwalen, mezelf prima vermaken. Ik schreef vaak korte verhalen, al op basisschoolleeftijd. Niet dat ik zoiets meekreeg van andere volwassenen; wel zag ik mijn moeder vaak lezen. 

Op mijn tiende kwam ik naar Nederland. Op school dachten ze  dat ik schrijver wilde worden. Mijn tante uit Den Haag was getrouwd met een Curacaoenaar die schildert. Door hem kwam ik voor het eerst echt in aanraking met kunst. Op de middelbare school was ik, net als mijn generatie, erg gefascineerd door manga strips en anime: Japanse strips en tekenfilms, niet de hier bekende Amerikaanse cartoons. Die Japanse tekenfilms zijn straight forward en tegelijkertijd heel dramatisch, soms ook morbide. En er zitten sciencefiction-achtige elementen en bovennatuurlijke krachten. Dat spreekt me nog steeds aan.

Welke rol spelen je Surinaamse roots en de diaspora in jouw werk? 

Die zijn een enorme inspiratie voor mij, op een hele natuurlijke manier. Ik maakte een transitie door toen ik zeventien, achttien was. De drang om me minder Surinaams voor te doen dan ik feitelijk was verdween gewoon een beetje. Onbewust voelde ik me minderwaardig omdat ik in Suriname geboren ben. Ik was een immigrant, terwijl mijn culturele mix van schoolvrienden bijna allemaal in Nederland geboren waren. Zij wisten niet dat ik hier deels ongedocumenteerd was, dat ik op de achtergrond een soort van strijd voor mijn verblijf en Nederlandse nationaliteit voerde...

...Ik ben pas in 2020 “officieel Nederlander” geworden, toen kreeg ik pas mijn paspoort. Bepalend voor mijn bewustwording was het Boek van Anton de Kom: Wij slaven van Suriname. Deze achtergrond heeft zeker mijn kunstenaarschap beïnvloed. Er kwam een shift in wat ik ging tekenen; niet langer alleen de bekende stripfiguurtjes. Met een paspoort voelde ik me veiliger. Het was meer in een mentale veiligheid, ik kreeg ruimte voor andere dingen nu ik niet meer hoefde te denken aan mijn verblijfstatus. Zo kon ik meer energie en intentie stoppen in mijn kunst, ik ging staan voor wie ik was en durfde te zeggen: dit is mijn verhaal, ik hoef me niet klein te houden. Suriname is van belang voor mijn identiteit.

Er is geen speciale Surinaamse kunstenaar die mij geinspireerd heeft. Sommige mensen denken dat ik een protégé van Brian Elstak ben, omdat we beiden kleurrijk en verhalend tekenen. Ik ga naar zijn exposities, verzamel zijn boeken en vind het mooi hoe hij onderneemt , samenwerkt binnen de creatieve industrie en een stabiele positie in de kunst heeft ingenomen. In die zin is hij een voorbeeld voor mij. De Zuid-koreaanse striptekenaar Kim Jung Gi (1975-2022) is eerder een grote inspiratie voor me, hij tekende enorm gedetailleerd, gebruikte inkt en brush en ‘exotische’ perspectieven.

Rossel: Op mijn veertiende wilde ik tekenaar worden van beroep. Ik ging van het VWO naar de Havo om maar zo snel mogelijk met een creatieve opleiding te beginnen. Aanvankelijk werd ik afgewezen op de HKU, ik heb toen een jaar aan mijn portfolio gewerkt en kon beginnen met de 2D-animatie richting. Toch ben ik al na twee jaar gestopt. Ik heb er vooral het belang van netwerken geleerd en allerlei ins en outs over de creatieve industrie. Maar als ik op die school was gebleven, was ik misschien het type artiest geworden dat ik eigenlijk niet wilde zijn. Ik heb gehoord dat ze nu hun institutioneel racisme scherper willen aanpakken, maar toen liep ik daar wel tegenaan. 

Welke ontwikkeling als kunstenaar zie jij bij jezelf? 

Ik begon als striptekenaar en gebruik nog steeds veel zwarte lijnen en tekst in mijn werk. Maar ik maak inmiddels ook schilderijen en animaties met oliepastelkrijt, waterverf en acrylverf. Al die technieken heb ik mezelf aangeleerd.

De eerste vijf jaar dat ik tekende, had ik niet echt een hele duidelijke richting waar ik naar toe wilde. Het ging meer om het vasthouden van een potlood, het oefenen van vaardigheden. Ik droomde natuurlijk van een internationale bestseller en een uitnodiging naar Japan.

Nu maak ik bewustere keuzes in mijn creatief proces. Door de interviews moet ik ook nadenken over wat ik doe. Bij voorbeeld: drie, vier jaar geleden gaf ik mijn werken geen titels. Maar nu ik meedoe aan exposities, zijn titels nodig en een bio. Men vraagt ook uitleg bij mijn werk. Toch vind ik het ook belangrijk om ruimte te laten voor wat kijkers zelf in mijn werk zien.

Ik wil niet onder druk komen te staan door een bepaalde carrier planning. Zeventig procent van wat ik doe moet gaan naar het maken van nieuw werk, dat was in het begin 100, maar het werd steeds minder. Ik heb echt ervaren wat er gebeurt als ik te roekeloos voortjakker. In 2021 had ik een animatie studio geopend in Amsterdam. Er was veel vraag en toch heb ik de business gesloten: ik was niet aan het groeien zoals ik wilde. Nu ga ik heel bewust duurzaam te werk, een assistant helpt me om mijn agenda te bewaken en de communicatie met de buitenwereld te organiseren. Zo kan ik mezelf blijven ontwikkelen, ik wil bij voorbeeld uit mijn hoofd leren tekenen. Als ik niet oppas dan zit ik vast in het kunstje van wat ik al kan, ben ik niet meer bezig waar ik naartoe wil gaan.

Je hebt zowel een voorliefde voor Science fiction als voor (de koloniale) geschiedenis. Het ene is toekomst en het andere is verleden. Waar kan jij jouw fantasie het beste op loslaten?

In beide. Als je echt goed naar de geschiedenis kijkt, merk je hoe incompleet alles is. En in de onbekende ruimte waar je niet echt weet hoe iets gebeurd is, kun je fantaseren. Je fantasie is niet de realiteit, maar ik mag denken dat het zo is gegaan. Onze zwarte geschiedenis is heel lang in een negatieve context weergegeven. Maar om te ontdekken welke rol de vrijheidsstrijders speelden, hoe zij in opstand kwamen tegen de slavernij, dat is voor mij een leuk punt om vanuit de fantasie te benaderen.

Als we kijken hoeveel Hollywood speelfilms er zijn gemaakt rond historische onderwerpen die tot het bewustzijn van de mens zijn doorgedrongen, op zo'n manier gaan fantaseren en spelen met de geschiedenis kunnen wij ook. Neem nou de recente speelfilm over Napoleon van Ridley Scott (2023). Ik wacht nog op een speelfilm over over Boni (belangrijke leider van de slavenrevoltes 1730-1793) Baron of Joli Coeur (Surinaamse vrijheidstrijders). In de roman Hoe duur was de suiker (van Cynthia Mc Leod) lees je dat er wel elke week één of andere plantage werd overvallen. Dat triggert mijn fantasie.

Ik maak graag tekeningen waar binnen de compositie ruimte is voor geschiedenis én toekomst. Zo heb ik een tekening van Anton de Kom’s huis gemaakt. In Paramaribo zag ik dat het oud en vervallen was. Ik teken het zoals het in de toekomst er misschien uit gaat zien. Wat ik leuk vind is de band tussen geschiedenis en fictie.

Werk je ook samen met andere kunstenaars?

Soms betrek ik anderen direct vanaf het begin bij het creatieve proces, zoals bij de animaties met spoken word artiesten. Zie de Sjamaan of Negerwijn

Dan begint het proces bij een stuk dat zij geschreven en ingesproken hebben. Op basis daarvan ga ik tekenen, animeren, visualiseren. Dus dan zie ik een animatie als een soort van theaterstuk waarin hun symbolen en stemmen worden gevisualiseerd. Bij de animatie Negerwijn was dat een interessante ervaring, want ik liep tegen deze intense titel aan. De spoken word artiest Florian Frey maakte voor me aannemelijk dat het uitpersen van druiven en het uitpersen van zwarte mensen een zelfde soort beeld oproepen dat de titel rechtvaardigt. Ik hoop dat mensen die het hele filmpje bekijken, zich realiseren dat de animatie eindigt met bruggen bouwen. Want wit en zwart zijn hoe dan ook met elkaar verbonden. 

Welke werken vind je het meest geslaagd?

Mijn zwarte geschiedenis collectie is voor mij belangrijk: ik was erg met die onderwerpen bezig, en veel tekeningen uit deze collectie zijn onderdeel geweest van exposities en hebben geleid tot interessante gesprekken. 

Ook de Baka Busi-werken (2023), waar ik voor het eerst met oliepastel ging werken. 

En Makandra, tot nu toe mijn grootste werk: 1,20 x 80 cm op hout. Dat motiveert me nu om groter te gaan werken. Ik heb zelfs hout uit Suriname naar mezelf gestuurd om het later te beschilderen. 

Eerst dacht ik: je moet een industrie toegankelijke artiest zijn. En die houden vaak hun mond over sociale onderwerpen. Toen ik dat idee los liet, werd ik steeds gevraagd om onderwerpen over  racisme en koloniale geschiedenis te illustreren. Dat schoot weer door, vandaar dat ik in het interview met het Parool zei te vrezen dat men mij niet meer zou vragen om science fiction of andere verhalen.

Wat zou je met je YAA-award willen doen?

Met de YAA-award ga ik misschien een workshop doen met CBK Zuidoost waarin ik een dance performance bijwoon en aan de hand daarvan een kunstwerk creëer dat CBK kan aanschaffen.  Maar wat ik ook heel graag wil doen, is mijn zwarte geschiedenis collectie van 2019 uitbreiden. Dat heeft 23 stukken. Sinds ik ermee begonnen ben, heb ik niet echt de kans gehad om er meer aan toe te voegen.

website Rossel Chaslie