Ik ben 26. Mijn beide ouders zijn kunstenaars. Mijn moeder is Noors, mijn vader Engels. Ze vonden het heel belangrijk om mij en mijn broer ergens in de wereld op te voeden waar we sterk verbonden waren met de natuur. Ze stopten hun hebben en houwen in een oude Volvo en reden van Engeland naar Noord-Noorwegen.

We kwamen terecht op een boerderij op een eilandje bij de Lofoten. Mijn vader bouwde er een grote studio voor mijn moeder, waar ze kinderen kunstles gaf. Ik en mijn broer gingen naar haar kunstacademie. Ik was vijf. Die jeugd is een belangrijk onderdeel van mijn identiteit geworden. Ik voel me erg geworteld in deze kleine gemeenschap van 600 eilandbewoners.

Op mijn zeventiende begon ik te reizen, naar Zuid-Amerika, Japan, Australië. Ik heb toen veel vrijwilligerswerk gedaan: op een biologische boerderij in Costa Rica, in een Aboriginal kunstcentrum in midden Australië, in een antiekwinkel in Naoshima, het kunstwalhalla van Japan. Daar besefte ik dat ik kunstenaar wilde worden.

Ik kwam uit een klein plaatsje, ik had nog niet veel musea en galerieën gezien, dus ik voelde me behoorlijk conventioneel, traditioneel; ik schilderde vooral en fotografeerde, alles was 2-D. Ik voelde een sterke drang om een opleiding te volgen die mijn manier van denken echt op de proef zou stellen. 

Het moest een kunstacademie worden buiten Noorwegen of Engeland. Ik zocht een internationale gemeenschap waar aandacht zou zijn voor de conceptuele en bijna filosofische benadering van kunst. Het werd de Rietveld Academie...

....

Mijn ervaring in Japan is erg belangrijk geweest. Ik heb er verschillende cursussen gevolgd in traditionele Japanse papierkunst en ik heb enige tijd doorgebracht in Naoshima, waar ik voor het eerst kennis maakte met het werk van Yayoi Kusama.

Ik denk dat dit het soort moment was waarop ik besefte dat je via kunst het universum of emoties kunt ervaren, of grote concepten op een persoonlijke manier kunt begrijpen. 

Ik was ook erg ontroerd door de architect Tadao Ando. Architectuur is op zijn manier, net als de Japanse kunst, heel sensueel en spiritueel. 

Westerse kunstgalerieën kunnen behoorlijk ontoegankelijk zijn. Terwijl de Japanse aanpak mij een heel andere manier van denken over kunst liet zien. Dit was een eye-opener waarbij ik voelde dat ik niet per se tweedimensionaal hoefde te werken. Ik hoef niet te schilderen. Er zijn zoveel andere manieren van werken. Ruimte creëren voor ervaringen. Meer meeslepende kunst.

Hoe zie je je eigen generatie?

Elke generatie heeft te maken met een transitie. Die van ons is een technologische, m.n. de overgang naar social media. Ik ben erg dankbaar dat ik heb mogen opgroeien zonder mobiele telefoon en social media. Het is ook een generatie die steeds meer een gemeenschapsgevoel, een gevoel van verbondenheid met plaats en natuur, mist. Vooral leeftijdsgenoten uit de internationale gemeenschap zijn behoorlijk ontheemd, zwerven van land naar land, altijd op zoek naar iets nieuws. We stellen zeer hoge eisen aan onszelf, aan wat we op jonge leeftijd al moeten bereiken, wat succes en geluk betreft zijn we vaak erg carrière gedreven.

Over dit verlangen om erbij te horen, een generatie op zoek naar haar wortels, schreef ik mijn scriptie. En het is iets dat ik heel sterk voel, omdat ik uit een gemeenschap kom waar ik me letterlijk erg gegrond voel. Ik heb een plek waar ik mijn handen in de aarde kan steken en kan zeggen: ik kom hier vandaan. 

Tot op zekere hoogte is er bij horen een mentaliteit, een keuze. Maar zoals in elke relatie is er een bepaald niveau van toewijding nodig. Je moet daar tijd doorbrengen, je moet prioriteit geven aan die plek. Ik besefte dat toen ik 16 was. Ik had het moeilijk, ik was al behoorlijk vaak verhuisd. Mijn ouders waren van het eiland vertrokken. Ik verloor het gevoel ergens bij te horen. Toen ik in de twintig was besefte ik dat ik dat huis nodig had. Ik heb er voor gekozen elk jaar een aantal maanden op mijn eiland te wonen. 

Het is ook de plek waar ik veel inspiratie opdoe. Er zijn niet veel mensen die kunst maken over landelijke gemeenschappen in het Noordpoolgebied. Ik voel me dus zeer gemotiveerd om een licht te laten schijnen op dit afgelegen deel van de wereld.

Botst dat niet met je leven in Amsterdam?

Soms kan het moeilijk zijn om gemotiveerd te blijven als een kunstwereld erg verzadigd aanvoelt. Als je in een grote stad woont met veel getalenteerde en ambitieuze artiesten, kan het behoorlijk intimiderend zijn. Alles is al gedaan.

Ik ben niet iemand die zich per se laat inspireren door andermans kunst. Ik laat mij vooral inspireren door mensen en verhalen uit de maatschappij. En dan ontmoet ik graag mensen van verschillende leeftijden, met verschillende achtergronden, In steden is de cultuur vaak erg homogeen en gegentrificeerd: steeds meer van hetzelfde. Vaak vloeien de verhalen over in een soort algemene cultuur. Het meest geïnspireerd voel ik me door plekken die nog steeds hun eigen verhaal hebben. Hun eigen tradities. Die uniek zijn en nog vrij onbekend.

In die Noorse gemeenschap bestaat er een ander niveau van respect voor de natuurlijke wereld. De natuur en het landschap domineren, de mens is daaraan ondergeschikt. Maar ook al ben ik erg dankbaar voor mijn verbinding met die eilandgemeenschap, ik heb Amsterdam nog steeds nodig. Het leven gaat over het vinden van een balans. Nadat ik jarenlang wilde weten waar ik thuishoor, realiseerde ik me dat ik op meer dan één plek ergens bij kan horen. Amsterdam geeft mij een ander perspectief. Het stelt mij in staat om te groeien als kunstenaar binnen een diverse en internationale kunstgemeenschap.

Ik denk dat ik me niet zo geïnspireerd zou voelen door het Noordpoolgebied als ik hier niet zou wonen. Soms moet je een buitenstaander worden om deze verhalen te zien. 

Wie wil je bereiken met je kunst?

Ik wil graag een breed publiek bereiken. Ik wil niet dat mijn kunst erg cryptisch of nicheachtig is, geen kunst voor m.n. mensen uit de kunstscene. Ik wil dat mijn publiek iets voelt en ontroerd raakt. Ik denk dat je als kunstenaar op de een of andere manier iets terug moet geven aan de samenleving. Er gebeuren zoveel dingen in de wereld, en er is zoveel behoefte aan kunst om zowel de samenleving te bekritiseren als een nieuwe kant te laten zien. Kunst is zo'n belangrijk instrument! 

Ik werk ook in een kunstcollectief dat zich richt op de gezondheid van vrouwen en vraagstukken die verband houden met zorg. De westerse medische industrie richt zich vaak op een specifiek type lichaam in een specifiek type persoon. Veel medicijnen worden getest op blanke mannenlichamen. Vrouwen zijn altijd een zeer ondergeteste groep geweest. Dus ik denk dat dit een van de belangrijkste motivaties voor dit collectief is om het bewustzijn hierover te vergroten en de vraag te stellen voor wie de samenleving zorgt en wiens pijn wordt gehoord en behandeld. 

Zo nu en dan maken we publicaties en organiseren we evenementen. Dat is dus een heel andere kant van mijn praktijk. Zo heb ik op het eiland waar ik ben opgegroeid, van een mobiele sauna een ontmoetingsplek gecreëerd. Er zijn niet veel plekken in de gemeenschap waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Deze buitensauna op wielen beweegt zich door het dorp. Dit jaar ga ik er een klein filmfestival organiseren en een van de filmlocaties zal in die sauna zijn. 

Wat zou je met de YAA-award willen doen?

Met de YAA-prijs wil ik een videowerk maken: “Longing to belong in Amsterdam”. Hoe mensen hier in de stad verbonden zijn met de natuur, met hun grond. Dat gerelateerd aan het concept van het paradijs, De Tuin van Eden. 

website Astrid Ardagh