SARAH Huygens Jawla

Prijs voor eerste Jonge Maker

Op 22 januari organiseert YAA een Meet en Greet in het Bijlmer Parktheater met choreografe Sarah Huygens Jawla.  Haar voorstelling Between Us ging in première tijdens afgelopen Julidans en viel op. De voorstelling zit dicht op de huid. Persoonlijke verhalen van de performers vormen het uitgangspunt. We benutten op 22 januari de laatste kans om de voorstelling van deze Jonge Maker te bekijken. Wij spraken met haar over haar dromen, ontwikkeling en over wat het inhoudt om een Jonge Maker te zijn. 

YAA heeft een nieuwe prijs ingesteld, jij bent  de eerste die deze YAA Jonge Makers prijs ontvangt. Laten we daarom beginnen met kennismaken. Wie is Sarah Huygens Jawla? 

Jij ziet nu een zwarte vrouw van 31 jaar die Nederlands spreekt. Maar ik ben opgegroeid bij mijn witte moeder. Ik ben niet zwart en niet wit en toch plaatsen mensen mij in een hokje en dat is confronterend.  Nog nooit had ik mijn Gambiaanse familie ontmoet tot ik ze opgezocht heb. Suwocono betekent ‘thuis’ in het Gambiaans, en door de warme ontvangst door mijn familie ben ik letterlijk ‘thuis’gekomen. Het is een rijkdom dat deze familie achter mij staat. Ik kreeg door deze reis ook meer oog voor structuren. Zo werd ik in Gambia gezien als een half witte rijke vrouw. Ik ben dus opgegroeid met twee identiteiten als zwarte vrouw in een witte westerse wereld. Maar als je vraagt hoe ik mezelf zie? Dan zeg ik een Woman in Love.

Women in Love?  Dat is toch de titel van het stuk dat jij maakte met steun van Bijlmer Parktheater?

Een jaar werkte ik aan Women in Love. Dat draait om het samenzijn van vier donkere vrouwen op het podium. Liefde voor jezelf en liefde voor elkaar. Mensen vinden iets van jou maar wat vind je er zelf van? Het gaat over de liefde voor jezelf terug vinden. Persoonlijke verhalen van de performers vormen de basis van waaruit ik werk. Daardoor ontstaat er een dunne lijn tussen theater en realiteit. 

Het woord verbinden loopt als rode draad door ons gesprek. Kun je een voorbeeld geven hoe jij dat in je werk vorm geeft.

Ik ben in het kader van Future Me, een danstheater festival, naar Kenia geweest. Ik wilde de dialoog starten met groepen die elkaar normaal niet ontmoeten. In drie maanden heb ik via crowdfunding het benodigde geld bij elkaar gebracht om daar een festival te organiseren voor en door jongeren. 

Met lokale artiesten , dansers en acteurs brachten we jongeren uit de sloppenwijk samen met jongeren van een privé school. Ze volgden samen de lessen, repeteerden in hun schooluniformen waardoor je letterlijk het verschil niet zag. Zij waren helemaal niet bezig met status. Ze zijn eerlijk in het moment. In de pauze werd er gevoetbald. Een jongen zei: ik heb nog nooit op zo’n mooi voetbalveld gespeeld. Ik wilde deze jongeren het perspectief geven dat er meer mogelijk is. 

Je bent geselecteerd voor de Nieuwe Makers regeling van het Fonds voor de Podiumkunsten. Een kans om in twee jaar tijd jezelf te ontwikkelen als opkomend theatermaakster.

Ja het is een zware procedure om geselecteerd te worden. Per jaar krijgen slechts vijftien personen uit heel Nederland deze kans. Ik schreef een projectvoorstel voor mijn persoonlijke, vakmatige en zakelijke ontwikkeling. Dat plan moet je verdedigen voor een commissie. Nu na een jaar vind ik het een hele uitdaging om de eigenaar te blijven van mijn artistieke ontwikkelingsproces. Wel plannen maar tegelijkertijd voorkomen dat je in een keurslijf terecht komt. Onder begeleiding van professionals werk ik aan verrassende voorstellingen. Between Us, waar jullie naar gaan kijken, was de eerste voorstelling.

Een belangrijk onderdeel is mijn persoonlijke ontwikkeling, de drive van waaruit ik wil werken. Mijn favoriete leerstijl is werken vanuit een emotionele binding. Pas in tweede instantie wil ik me in theorie verdiepen. 

Je tipte elementen van je persoonlijke ontwikkeling aan. Heb je ook plannen voor je vakmatige ontwikkeling? 

Ik kom net terug van een opleiding aan L’ Ecole des Sables in Senegal. Germaine Acogny, de oprichtster, heeft een unieke fusion techniek ontwikkeld. Zelf danste zij in Parijs, Brussel en New York. Zij mixt balletstijlen met traditionele Afrikaanse dans. 

In haar dansschool wordt door dansers uit de hele wereld en uit Afrika op heel hoog niveau gedanst. Meer dan 700 dansers uit Afrikaanse - en Westerse landen zijn daar sinds 1998 opgeleid. 

Welke toekomst droom je voor jezelf?

Nederland is weliswaar een multiculturele samenleving maar van mensen van kleur wordt verwacht dat zij zich conformeren aan de Nederlandse ‘standaard’.  Een steeds grotere en zichtbaardere groep past niet in dat enkele hokje of je nu zwart bent of queer. Iedereen die ‘anders’ is  wordt geconfronteerd met identiteitsvragen. 

Daarom wil ik een platform bieden aan groepen en community’s,  ze representeren, ze een stem geven en verhalen zichtbaar maken. Ik wil publiek bewust maken van de betekenis die achtergrond en identiteit heeft in een gemengde samenleving als de Nederlandse. Daarom ben ik op deze planeet. 

Queer is een begrip dat sterk leeft bij jouw generatie, meer dan bij mijn leeftijdsgenoten. Wat zie jij als essentie?

Queer is een paraplubegrip en staat eigenlijk voor alles wat tegen de norm in gaat. De heteronorm is vaak dominant. Zo’n overkoepelende term heeft als voordeel dat het breder en dus  minder expliciet is. Geen indelingen in hokjes. Ik hoop een nieuw vocabulaire te kunnen ontwikkelen. En dat mijn voorstellingen er in slagen om in de komende decennia daar de juiste woorden aan geven. Hier was tot nu toe geen aandacht voor. 

Wat gaan we beleven tijdens jouw voorstelling Between Us?

Met deze voorstelling, beleef je met de dansers een reis door intimiteit en door de fases die intimiteit kent. We leven in een hyperindividualistische maatschappij. Weten we nog wel hoe we intiem kunnen zijn? Hoe we ons echt verbinden met elkaar?

Het draait om de intimiteit tussen zes vrouwenlichamen van krachtige wezens die ook schoonheid laten zien op het podium. Meestal zien we mannen en vrouwen dansen. Maar nu zijn het vrouwenlichamen die in beeld staan.  Als choreografe wil ik de dialoog starten over intimiteit tussen vrouwelijke lichamen en taboes doorbreken of aankaarten. 

Al kijkend zie je tijdens de performance de connectie die zij maken en het oprechte ontmoeten. Zo word je als publiek verleid om jouw reis te maken door de intimiteit waar jij zelf in je leven mee bezig bent.